Główne odmiany niebieskie
do produkcji win czerwonych i różowych
Frankovka / Lemberger, Blaufränkisch
W przypadku win o ciemnym rubinowym kolorze i pełnym, przyjemnie korzennym smaku, kwasy i garbniki są bardziej wyraźne w młodości, po dojrzewaniu pojawia się przyjemna korzenna pikantność z nutami jeżyn i cynamonu. Jest to jedno z najlepszych czerwonych win pochodzących z morawskich winnic, które charakteryzują się typową miękkością w najlepszych rocznikach. W zależności od dojrzewania winogron, wina frankovki są albo winem do codziennych posiłków, albo, jako wino butelkowane z dobrych roczników, do poważnej gastronomii. Dobrze komponuje się z pieczonymi mięsami, dziczyzną, kaczką i gęsią, gulaszem, daniami z podrobów, pikantnymi potrawami warzywnymi, do serów pleśniowych i dań z makaronem.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 1941 | Pochodzenie: Prawdopodobnie Austria, w Niemczech posiada synonim wg wioski Limberg w Dolnej Austrii. Możliwe jest pochodzenie też z Chorwacji lub Francji, bardzo prawdopodobnie z Słowenii, gdzie jest udokumentowana już w r. 1750. Chodzi o przypadkową krzyżówkę odmian blaue zimmertraube x heunisch weiss | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 1079 ha (6,0 %)
Svatovavřinecké / Saint Laurent
Wino z tej odmiany zyskało na popularności dzięki ciemnoczerwonemu kolorowi, typowemu aromatowi i smakowi wiśni, powideł śliwkowych, a czasem nawet aromatowi czarnej porzeczki, silnemu charakterowi odmianowemu i ciekawej strukturze garbników. Win tych możemy popróbować corocznie już 11 listopada jako młode wino świętomarcińskie. Wino jest zwykle średnio pełne aż pełne, w momencie dojrzewania na butelce jego wyraźniejszy charakter zmienia się w aksamitną pełnię. Svatovavřinecké bardzo dobrze pasuje do dań z ciemnego mięsa, dziczyzny, gęsi świętomarcińskiej, do serów pleśniowych.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 1941 | Pochodzenie: Francja lub Dolna Austria. Jednym z rodziców jest pinot noir | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 1053 ha (5,8 %)
Zweigeltrebe / Zweigelt
Wina z odmiany zweigeltrebe odznaczają się ciemnoczerwonym kolorem z przebłyskami fioletu, korzenno-owocowym aromatem, często przypominającym drobne owoce leśne i ogrodowe. Aromat i smak młodego wina stosunkowo szybko przybierają szlachetniejsze nuty, najlepiej przy użyciu beczki dębowej. Po roku dojrzewania potrafi zaskoczyć przyjemnym aromatem z miękkim aksamitnym zakończeniem. W smaku możemy znaleźć jeżyny, wiśnie lub kompot z wiśni i owoców leśnych. Czerwonym i różowym winom tej odmiany doskonale towarzyszą różne dania z grilla, tłustsze sery lub dania z makaronem.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 1980 | Pochodzenie: Austria. Krzyżówka saint laurent x blaufränkisch | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 753 ha (4,2 %)
Rulandské modré / Pinot noir
Wina z tej odmiany mają zazwyczaj kolor od rubinowego do ceglastoczerwonego ze złotą obwódką wokół ścian kieliszka. Ich aromat i pełność wyróżniają się szczególnie po kilku latach dojrzewania, kiedy wino przypomina zapach skóry, dymu, truskawek i suszonych śliwek. Kwasy i niższe taniny są delikatne. Rulandské modré zyskuje na jakości dzięki dojrzewaniu w butelkach i beczkach. Odpowiednio uzupełnia pieczone mięso, ptactwo łowne, sery z białą pleśnią, dania grzybowe lub gorzką czekoladę.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 1941 | Pochodzenie: Francja. Prawdopodobnie przypadkowa krzyżówka pinot meunier x traminer | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 728 ha (4,0 %)
Modrý Portugal/Blauer Portugieser
Najbardziej typowe cechy win tej odmiany to piękny rubinowy kolor, delikatny, czasem wręcz kwiatowy aromat i przyjemny aksamitny smak z niższą zawartością kwasów i tanin. W aromacie i smaku znajdziemy tony fiołków i piwonii, świeżego siana, wiśni i czarnej porzeczki. Wina tej odmiany nadają się świetnie do gastronomii i można je łączyć z szeroką gamą potraw. Polecany jest do kuchni włoskiej, takiej jak dania z makaronem. Modrý portugal jest pierwszą odmianą, z której zaczęto produkować wino świętomarcińskie, którym można delektować się w kombinacji z pieczoną gęsią.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 1941 | Pochodzenie: Pochodzenie odmiany jest nieznane. Nazwa odnosi się do Portugalii, ale odmiana nie jest tu wcale uprawiana, a portugalscy ampelografowie nie uznają jej związku z żadną odmianą tu uprawianą. Z drugiej strony jest szeroko rozpowszechniona w prawie całym regionie naddunajskim, więc zakłada się, że pochodzi gdzieś z tego obszaru, prawdopodobnie z Austrii czy Słowenii. Analiza genetyczna wykazała, że odmianą ojcowską jest silvaner i matczyna blaue zimmettraube | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 566 ha (3,1 %)
Cabernet Sauvignon
Odmiana cabernet sauvignon daje wina o ciemnoczerwonym kolorze, czasem z niebieskawym obrzeżem, starzenie wina zwiększa intensywność koloru. W zależności od dojrzałości winogron typowemu aromatowi czarnej porzeczki towarzyszy aromat wiśni, jeżyn, dżemu, tytoniu i drewna cedrowego. Wino jest z reguły mocno zbudowane, długie, przy pełnej dojrzałości delikatnie aksamitne. Te pełne aromatyczne wina bardzo dobrze komponują się z daniami mięsnymi, zwłaszcza z jagnięciną, stekami, mięsem z indyka lub daniami z pikantnymi, korzennymi sosami. Wina różowe tej odmiany doskonale uzupełniają również dania z grilla i są przyjemnym towarzyszem w ciepłe letnie wieczory.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 1980 | Pochodzenie: Francja. Prawdopodobnie krzyżówka cabernet franc x sauvignon | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 232 ha (1,3 %)
André
Harmonijne wina z tej oryginalnej morawskiej odmiany przypominają wina południowe z głębokim i pełnym aromatem wiśni, czarnych czereśni i dojrzałych jeżyn. Przy w pełni dojrzałych winogronach wina mają głęboki kolor, są pełne i po dojrzewaniu w beczkach i butelkach nabierają delikatnego smaku z krągłą dojrzałą taniną. André podaje się z dziczyzną, ciemnymi mięsami, gęstymi potrawami lub serami ze szlachetną pleśnią.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 1980 | Pochodzenie: Region winiarski Morawy. Krzyżówka blaufränkisch x saint laurent | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 208 ha (1,2 %)
Cabernet Moravia
Oryginalna morawska odmiana cabernet moravia nadaje winom ciemny kolor z substancjami aromatycznymi czarnej porzeczki, charakterystycznymi dla odmian cabernet. Po naturalnym obniżeniu zawartości kwasu wino jest harmonijne i pełne, miękkie, z dobrze strukturowanymi taninami i długim finiszem. W miarę dojrzewania jego pełnia i harmonia rosną. Nadaje się również do szkolenia w dębowych beczkach typu barrique. Świetnie nadaje się do dań z dziczyzny, steków i ciemnych mięs w wyrazistej postaci. Świetnie również towarzyszy serom z szlachetną pleśnią.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 2001 | Pochodzenie: Region winiarski Morawy. Krzyżówka zweigelt x cabernet franc | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 193 ha (1,1 %)
Dornfelder
Odmiana dornfelder daje wina wysokiej jakości, delikatne w aromatycie i smaku. Nadaje się do produkcji win gatunkowych i predykatowych, uprawiana również do bezpośredniego spożycia winogron. Ciemnoczerwony kolor wina jest charakterystyczną cechą tej odmiany. W zapachu i smaku możemy znaleźć na przykład żurawinę i inne dzikie jagody, orzechy, w winach z mniej dojrzałych winogron akcenty zielonej papryki. Jako młode wino nadaje się do makaronów, pełne wina podawane są do cięższych lub pikantnych dań mięsnych, dań z grilla, dziczyzny i serów o mocnym smaku.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 2004 | Pochodzenie: Niemcy. Krzyżówka (pinot noir précoce x schiava grossa) x (blauer portugieser x blaufränkisch) | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 155 ha (0,9 %)
Merlot
Wino z dobrze dojrzałych winogron odmiany merlot ma zwykle ciemniejszy rubinowy kolor do granatowego, delikatny aromat przejrzałej czarnej porzeczki w połączeniu z aromatem czarnych czereśni, wiśni, śliwek i fig. Ponadto po dłuższym leżakowaniu na butelce pojawiają się nuty tytoniu, trufli, kawy lub czekolady. Smak win cechuje niska zawartość kwasu, pełne ciało i aksamitność. Wina pije się bardzo lekko i przyjemnie, dlatego są wśród konsumentów tak popularne. Można je także pić samotnie bez jedzenia, ale doskonale uzupełniają je delikatne pasztety, dziczyzna lub ragout z dziczyzny, nerki cielęce i dania o mocnym smaku pomidorów, dania z bażanta lub sery typu emmental.
Rok wpisu do Państwowej Księgi Odmian: 2001 | Pochodzenie: Francja. Chodzi o przypadkową krzyżówkę odmian madeleine noire (już nie istniejąca odmiana) x cabernet franc | Obecna powierzchnia w winnicach RC: 125 ha (0,7 %)
Powiązane
► Statystyki dotyczące odmian winorośli
Tłumaczenie: Ing. Lech MAŁYSZ